स्वास्थ्य

काठमाडौँ । डेंगुको संक्रमण वर्षेनी बढ्दै गइरहेको चिकित्सकहरूले बताएका छन् । विगतको तथ्यांकका आधारमा हेर्दा वर्षेनी डेंगु संक्रमण बढिरहेको उनीहरुको दाबी छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयको तथ्यांक हेर्ने हो भने गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष हरेक महिनामा कम संक्रमित फेला परेका छन् । तर संक्रमणको जोखिम कम भने नरहेको सरकारले बताएको छ । शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालका वरिष्ठ सरुवा रोग विशेषज्ञ डा. शेरबहादुर पुनले प्रत्येक आउट ब्रेकसँगै थप कडा रूपमा डेंगु प्रस्तुत भइरहेको बताए । उनले आगामी वर्षहरु झनै चुनौतीपूर्ण बन्ने बताए । उनले यस वर्ष तनहुँमा आउट ब्रेक भएको बताए । काठमाडौँ, तनहुँ, पर्वत, ललितपुर चितवन जिल्ला डेंगुबाट बढी प्रभावित भएका जिल्लाहरू हुन् । गण्डकी प्रदेशमा देशभर देखिएको डेंगुका केसहरुमध्ये ५० प्रतिशत केस फेला परेका छन् । अहिलेसम्म हुम्ला बाहेकका सबै जिल्लामा डेंगु फैलिसकेको...

काठमाडौं । नेपालमा डेङ्गी सङ्क्रमण घट्दै गएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा सरुवा रोग नियन्त्रण महाशाखाका किटजन्य रोग शाखाका प्रमुख डा गोकर्णप्रसाद दाहालले जाडो बढ्नुका साथै सरकारले डेङ्गी सार्ने लामखुट्टे नियन्त्रण अभियान सञ्चालन गरेपछि कात्तिकयता सङ्क्रमण घट्दै गएको बताए । सरकारले डेङ्गीको सङ्क्रमण बढ्न थालेपछि हरेक शुक्रबार सरकारी तथा गैरसरकारी कार्यालयमा र अस्पताल परिसरमा सरसफाइ गर्नुका साथै ‘लामखुट्टे खोज र नष्ट गर’ अभियान सञ्चालन गरिरहेको छ । उनका अनुसार अहिले नेपालमा ४२औँ हप्ताबाट डेङ्गी सङ्क्रमण घट्न थालेको हो । नेपालमा अहिले डेङ्गी सङ्क्रमणको ४५औँ हप्ता चलिरहेको छ । डा दाहालले ४२औँ हप्तामा मात्रै दुई हजार पाँच सय ८२, ४३ औँ हप्तामा दुई हजार दुई सय चार, ४४ औँ हप्तामा एक हजार ७१ र ४५औँ हप्ता चलिरहँदा ५५ जनामा मात्र सङ्क्रमण देखिएको जानकारी दिनुभयो । “जाडो बढेसँगै डेङ्गी सङ्क्रमण घटिर...

दीपावलीले घर, आँगन, र बालबालिकाको अनुहारमा खुसीको झिलमिलि ल्याउँछ। रंगिन बत्तीको उज्यालोमा दियो बाल्ने र मिठाइको मिठासमा झुम्ने दीपावलीको उल्लासले बालबालिकाको जीवनलाई रंगीन बनाउँछ। तर, यस चमक र धुमधामको जगत् भित्र केही सावधानीका सन्देश लुकेका छन्, जसलाई नसम्झी बालबालिकालाई रमाइलो गराउनु भनेको खतराको निम्ति ढोका खोल्नु हो। दीपावलीको रमाइलोले बालबालिकालाई धेरै कुरा सिकाउँछ र केही नकारात्मक असरहरू पनि दिन सक्छ। यहाँ दीपावलीको उत्सवले बालबालिकामा पार्न सक्ने सकारात्मक प्रभाव र सावधानी नअपनाउँदा हुन सक्ने समस्याहरूलाई थप रोचक र विवरणसहित प्रस्तुत गरिएको छ: फाइदाहरू १. संस्कार र परम्परामा समाहित हुने अवसर दीपावलीले बालबालिकालाई हिन्दू परम्पराको भव्यता र पौराणिक कथा-कथाहरू बुझ्ने अवसर दिन्छ। लक्ष्मी पूजादेखि भाइटीकासम्म, बालबालिका हाम्रा आदर्शहरू, देवी-देवताका पूजाको महत्व, र धर्मक...

काठमाडौँ । नेपालमा हालसम्म २८ हजार २१२ जनामा डेंगु सङ्क्रमण देखिएको छ । ईपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी) का अनुसार भदौदेखि कार्तिकसम्म बढी मात्रमा डेंगु सङ्क्रमण फैलिन्छ । तर यसपालि वर्षा लम्बिएका कारणले डेंगु जोखिम पनि बढेको स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. प्रकाश बुढाथोकीले बताएका छन् । यसो हुनुमा पानीले डेंगु सार्ने लामखुट्टेको वृद्धि र विकास भइरहेकोले डेंगुको सङ्क्रमणको जोखिम बढेको उनको भनाई छ । ‘लामखुट्टेले एक पटकमा एक हजारसम्म अण्डा पार्छ ।’ उनले भने, ‘लामखुट्टेको सो अण्डामा पनि डेंगुको भाइरस हुन्छ । यही अण्डाबाट वयस्क हुने लामखुट्टेले नै सङ्क्रमण सार्छ ।’ गत वर्षको पुसको दोस्रो सातायताबाट डेंगु सङ्क्रमितको तथ्याङ्क राख्न थलिएको हो । पुसको दोस्रो सातादेखि माघको दोस्रो सातसम्ममा २५४ जनामा डेंगु सङ्क्रमण भएको थियो । यस्तै, माघको दोस्रो सातादेखि फ...

काठमाडौँ । देशभर २८ हजार बढी डेंगु सङ्क्रमित भएकोमा १२ जनाको मृत्यु भएको छ । ईपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी) को पछिल्लो तथ्याङ्क अनुसार देशभर डेंगु सङ्क्रमितको संख्या २८ हजार २ सय १२ जना पुगेको छ । उनीहरूमध्ये १२ जनाको मृत्यु भएको हो । देशभर फैलिएको डेंगु सङ्क्रमितमध्ये सबैभन्दा बढी गण्डकीमा प्रदेशका १३ हजार ८९८ जनामा डेंगु सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ । यस्तै, सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा डेंगु सङ्क्रमित छन् । यहाँ ३ सय १९ जना डेंगु सङ्क्रमित छन् । यस्तै, कोशी प्रदेशका १ हजार ७४२ जनालाई, मधेस प्रदेशका ४८७ जनालाई डेंगु सङ्क्रमण भएको छ । यस्तै, बागमती प्रदेशका ९ हजार १३२ जनालाई डेंगु पुष्टि भएको छ भने, लुम्बिनीका १ हजार ४ सय ४५ जनालाई डेंगु सङ्क्रमण भएको ईडीसीडीले जनाएको छ । यस्तै, सुदूरपश्चिमका १ हजार १ सय ८९ जनालाई डेंगु सङ्क्रमण भएको छ । यस्तै, जिल्लागत रुपमा स...

काठमाडौँ । कपाल झर्नु अहिले तपाईँको मात्रै समस्या होइन । आजभोलि हर कोहीको मुखमा कपाल झरेरै सकिने भयो भन्ने चिन्ता सुन्न सकिन्छ । कपाल झर्ने समस्याबाट हर कोही त्रसित छन् । छिटो समय अघि नै सेतो हुनु अपन तीव्रताका साथ कपाल झर्नुले सबैलाई दिक्क बनाएको छ । यस्तो अवस्थामा यी समस्याबाट छुटकारा पाउन मानिसहरू केमिकल प्रडक्टको प्रयोग गर्न थाल्छन् । फरक–फरक खालका हेयर मास्क प्रयोग गर्न थाल्छन् । कहिलेकाहीँ शरीरमा पोषक तत्त्वको कमीले पनि कपाल झर्ने गर्छ । के तपाईँलाई यो कुरा थाहा छ ? यस्तो अवस्थामा कपाल झर्न नदिन आफ्नो आहारमा यस्ता चीजहरू समावेश गर्नुपर्छ जसले तपाईँको शरीरमा भएको पोषक तत्त्वको कमीलाई पूरा गर्न मद्दत गर्छ । कपाल झर्न रोक्ने पेय बनाएर पिउँदा यो समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ । यस पेय पदार्थमा समावेश भएका चीजले तपाईँको शरीरमा ती पोषक तत्त्वहरूको कमीको भर्पाई गर्न मद्दत गर्दछ । आउनु...

काठमाडौँ । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले १४ वर्षमुनिका बालबालिकाको क्यान्सर उपचार निःशुल्क गर्ने निर्णय गरेका छन् । आइतबार मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्दै उनले सरकारी अस्पतालहरू कान्ति बाल अस्पताल काठमाडौँ, भक्तपुर क्यान्सर अस्पताल भक्तपुर र बिपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल भरतपुर चितवनमा यस्तो सेवा निःशुल्क गर्ने निर्णय गरेका हुन् । मन्त्री पौडेलको सचिवालयका अनुसार मङ्सिर १ गतेबाट उपचार निःशुल्क हुने गरी व्यवस्था मिलाइएको छ । राज्यको सामर्थ्यका आधारमा धेरै धनराशि खर्च हुने क्यान्सर उपचार निःशुल्क गर्ने मन्त्रालयको नीति छ । यसैअन्तर्गत मन्त्री पौडेलले आफू मन्त्रालयमा पदबहाल गरेलगत्तै बालबालिकाको क्यान्सर उपचार सेवा निःशुल्क बनाउन पहल थालेका थिए । हाल यो व्यवस्था बालबालिकाबाट सुरु गर्न लागिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । नेपालमा कुल हुने मृत्युमध्ये दुई तिहाइभन्द...

काठमाडौँ । दाँत हाम्रो अनुहारको सौन्दर्य र हाम्रो व्यक्तित्वको महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो । दाँत सेतो र चम्किलो भएमा हाम्रो आत्मविश्वास पनि बढ्छ । कहिलेकाहीँ दाँत पहेँलो भएकै कारण हामी अप्ठ्यारोमा पनि पर्छौँ । दाँत पहेँलिनुको पछाडि धेरै कारण हुन सक्छन् । जस्तै: दाँत सफा नगर्नु, धेरै चिया वा कफीको सेवन गर्नु, तमाखु वा चुरोटको सेवन गर्नु वा उमेरसँगै दाँतको रङ फिक्का हुँदै जानु । तपाईँ पनि आफ्नो पहेँलो दाँतबाट हैरान हुनुहुन्छ ? दाँतलाई सेतो र चम्किलो बनाउन चाहनुहुन्छ ? यसका लागि तपाईँलाई कुनै महँगो उपचारको आवश्यकतै पर्दैन । घरेलु उपाय अपनाएर दाँतको सेतोपन फर्काउन सक्नु हुन्छ । केराको बोक्रा दाँत सफा गर्न र यसको चमक बढाउनको लागि उत्कृष्ट समाधान साबित हुन सक्छ । केराको बोक्राले दाँत सेतो गर्ने तरिका: केराको बोक्रामा पोटासियम म्याग्नेसियम र म्याग्नीज जस्ता खनिज तत्त्वहरू पाइन्छ जसले दाँतल...

काठमाडौँ । आजको समयमा साना केटाकेटी र युवालाई पनि आँखाको समस्याले सताउने गरेको छ । कुनै समय वृद्धलाई चस्मा चाहिन्छ भन्ने मान्यता थियो तर अहिले साना बालबालिकाले पनि पढ्न र लेख्न चस्मा लगाउनुपर्छ । आँखा सम्बन्धी सबै रोगले सानै उमेरमा आक्रमण गर्न सक्छ। आँखा स्वस्थ राख्न, राम्रोसँग खान र स्क्रिन समय व्यवस्थापन गर्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ। आज हामी तपाईंलाई केही यस्ता खानेकुराको बारेमा बताइरहेका छौँ, जसको सेवनले आँखाको स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउनुका साथै रोगको जोखिम कम गर्न सकिन्छ । अमेरिकन एकेडेमी अफ ओपथाल्मोलोजी (एएओ) को रिपोर्ट अनुसार फलफूल, तरकारी र सागसब्जीयुक्त खानाले तपाईंको मुटु मात्र होइन आँखालाई पनि स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ। तपाईंको आँखा अक्सिजन र पोषक तत्त्वहरूका लागि सानो धमनीहरूमा निर्भर गर्दछ। यी धमनीहरूलाई स्वस्थ राख्नाले तपाईंको आँखा स्वस्थ राख्न मद्दत गर्न सक्छ। स्वास्थ्...

बागलुङ । स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा यहाँका एक लाख २६ हजार तीन सय ९९ जना आबद्ध भएका छन् । विसं २०७३ आसरदेखि जिल्लामा लागू भएको स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा क्रमशः आबद्ध हुनेको सङ्ख्या वृद्धि भएको हो । यहाँको धौलागिरि अस्पताल, बागलुङ नगर अस्पताल, गलकोट नगर अस्पताल, जैमिनी नगर अस्पताल र ढोरपाटन नगर अस्पतालबाट स्वास्थ्य बिमा सेवा लागु भएकाले बिमामा आबद्ध हुनेको सङ्ख्यामा वृद्धि भइरहेको स्वास्थ्य बिमा बोर्ड बागलुङका संयोजक नारायणप्रसाद पौडेलले बताउनुभयो । पौडेलकाअनुसार स्वास्थ्य बिमामा आबद्धमध्ये ६६ हजार आठ सय ३९ महिला र ५९ हजार पाँच सय ६० पुरुष छन् । “स्वास्थ्य बिमामा आबद्ध भएपछि एक लाख सम्मको स्वास्थ्य उपचार निःशुल्क पाइने भएकाले नागरिक बिमामा आकर्षित भएका छन्”, पौडेलले भन्नुभयो, “क्रमशः स्वास्थ्य बिमा गराउनेको सङ्ख्या बढिरहेको छ, यो वर्ष मात्रै १६ हजारले स्वास्थ्य बिमा गराएका छन्, एक पटक...